Pierwszy rok życia dziecka jest czasem jego bardzo dynamicznego rozwoju. W żadnym innym okresie życia człowiek nie zmienia się tak szybko, jak właśnie w pierwszych dwunastu miesiącach. Maluch rozwija się fizycznie w sposób płynny, co możemy zaobserwować. Natomiast układ nerwowy dziecka rozwija się skokowo, stąd pojęcie skoków rozwojowych występujących w pierwszych miesiącach życia. W ich trakcie dziecko uczy się nowych rzeczy, a jego system nerwowy rozwija się bardzo intensywnie. Szacuje się, że w wieku niemowlęcym przechodzimy przez siedem skoków rozwojowych.
Czym charakteryzują się skoki rozwojowe?
Skoki rozwojowe zazwyczaj trwają od kilku do kilkunastu dni, a w niektórych przypadkach nawet kilka tygodni. Każdy kolejny skok rozwojowy trwa coraz dłużej. Maluch w tym okresie z powodu intensywnego rozwoju układu nerwowego zaczyna odbierać jeszcze więcej bodźców i wrażeń niż do tej pory. Jest to dla niego trudny czas, ponieważ czasami ciężko jest mu sobie z tym poradzić. Niektórzy rodzice twierdzą nawet, że jest to okres, kiedy dziecko na moment traci umiejętności, które nabyło wcześniej. Na szczęście po zakończonym skoku rozwojowym maluch wraca do umiejętności, które nabył wcześniej, dodatkowo w zaskakująco szybkim tempie uczy się całkiem nowych rzeczy.
Skoki rozwojowe — jak rozpoznać?
Skoki rozwojowe są na tyle szczególnym czasem, że jeśli tylko bacznie obserwujemy dziecko, da się zauważyć, że nadchodzą. Układ nerwowy i jego rozwój sprawia, że dziecko zaczyna w bardzo intensywny sposób odbierać wszystkie bodźce z otoczenia. Zanim nastanie moment, że nauczy się sobie z nimi radzi, może stać się niepokoje, a nawet rozdrażnione. Z tego powodu skoki rozwojowe poprzedza szereg charakterystycznych zachowań. Są one oznaką, że maluch przechodzi trudny czas i próbuje jakoś poradzić sobie z nową sytuacją, w której odczuwa otaczający go świat w inny sposób niż wcześniej. Jest to okres, kiedy powinien zostać otoczony szczególną opieką, zrozumieniem oraz wsparciem ze strony rodziców. Znakami, które mogą świadczyć o tym, że dziecko przechodzi skok rozwojowy, mogą być: problemy z zasypianiem, problemy z apetytem, zwiększona płaczliwość, potrzeba bliskości. Orientacyjny przebieg skoków rozwojowych jest jednak tylko wskazówką, ponieważ każde dziecko rozwija się w inny sposób i ma swoje własne tempo. Każdy maluch we właściwym dla niego czasie uczy się różnych umiejętności i bywa tak, że maluchy urodzone w tym samym czasie są na zupełnie różnym stopniu rozwoju pod względem pewnych umiejętności. Nie świadczy to o dysfunkcji, raczej o preferencjach i predyspozycjach danego dziecka.